Książka #445: Kopciuszek, aut. Gabriela Mistral

Książka #445: Kopciuszek, aut. Gabriela Mistral

     Kto jeszcze nie zna historii Kopciuszka. Tak wiele razy opowiadana od nowa klasyczna baśń Charlesa Perraulta doczekała się zupełnie odświeżonej i niezwykłej wersji. Jej sprawczynią jest chilijska noblistka imieniem Gabriela Mistral, której miłość do baśni znalazła swoje odzwierciedlenie w krótkich tekstach pisanych do lokalnych dzienników w latach 20tych. Teraz, po niemalże 100 latach, także i my mamy możliwość zapoznania się z jej twórczością w ilustrowanych książeczkach. Wśród nich nie mogło zabraknąć także kultowego „Kopciuszka”.

      Ślicznej urody młoda dziewczyna skazana na życie z okrutną macochą i jej okropnymi córkami. Każdego dnia umorusana, wykorzystywana do granic możliwości. Wtem pojawia się wielki dzień, kiedy to książę organizuje bal spraszając na nie wszystkie okoliczne damy. Dzięki pomocy wróżki chrzestnej także i dziewczyna udaje się na bal.

     Kolejna klasyczna baśń w rękach Gabrieli Mistral i kolejny raz zaskoczenie. „Kopciuszka” zna chyba każdy, w każdej możliwej wersji. Tak by się przynajmniej wydawało. Znamy bowiem twór braci Grimm, znamy opowieść z ust Disneya, ale teraz- dzięki tej chilijskiej poetce, możemy sięgnąć jeszcze bardziej wstecz, do czasów gdy powstawała ta baśń, do czasów gdy opowiadał ją sam Charles Perrault. Bowiem to właśnie jego wersją inspirowała się kobieta. Świadczy o tym powtórzenie balu, którego nie spotykamy nigdy później, w zasadzie w ogóle jest nam to nieznane. Ten zabieg stosowany był w czasach Perraulta bardzo często, dla podkreślenia estetyki utworu. Czy tym razem trzeba go było tak ukwiecać? Wydaje się, że same opisy autorki, które utwierdzają w przekonaniu o pełnym przepychu barokowym charakterze tekstu mogłyby wystarczyć. Dynia, która staje się „karocą z masy perłowej”, ciało Kopciuszka ubrane „w tkaninę złotą, w amarant i szkarłat” i cudowność sali balowej będącej „misterium srebra i miedzi” - to tylko niektóre z opisów oddające nie tylko bogactwo tamtego okresu, ale również i języka pisarki. Cała moc tkwi w tym niesamowitych epitetach, tych całkiem przyziemnych, ale też i zaskakujących porównaniach - „tańczą niezgrabnie jak kaczki”, „stópkę podaje wąską, jak migdał i małą”. Można się w tym zaczytywać na okrągło godzinami, bo bije z tego wiele piękna i fascynacji.

     Takiego „Kopciuszka” jeszcze nie czytaliśmy. Nie wiemy nic o ojcu, nie ma tutaj makabry braci Grimm, nie ma tutaj gadających myszek i śpiewających ptaszków, które szyją balową sukienkę. Są za to przepiękne opisy i równie cudowne ilustracje Bernardity Ojeda. W jej wykonaniu Kopciuszek, choć umorusany, wciąż wygląda subtelnie i świeżo. Prześlicznie prezentuje się jej kreacja balowa, która również nawiązuje do barokowego, pełnego złota i szkarłatu, strojnictwa. Ciemne włosy, rozmazane niczym sadza, usmarowane sadzą policzki- innymi słowy zatarcie wszelkich granic, to coś co budzi zaskakująco pozytywne uczucia i nadaje odrobiny lekkości. Jest to idealna równowaga dla mocnych balowych stronic.

     Książka jest rewelacyjna pod każdym względem. Historia „Kopciuszka” opowiedziana jest może za bardzo powierzchownie, ale tu liczy się język poetycki. A trzeba przyznać, że z takimi cudownymi środkami Gabriela Mistral zrobiła tutaj świetną robotę. Można wpadać w zachwyt nad stylem języka wraz z każdym kolejnym wersem. Można przy każdej stronie powzdychać nad pięknem ilustracji. Można tę rymowaną opowieść czytać bez końca, bo przecież to zaledwie kilka kart, które z taką łatwością rozbudzają nasze zmysły. Jest to prawdziwy balsam dla duszy!

Ocena: 5/6

Recenzja dla wydawnictwa Nasza Księgarnia!

Tytuł oryginalny: La Cenicienta / Tłumaczenie: Krystyna Rodowska / Ilustracje: Bernardita Ojeda / Wydawca: Nasza Księgarnia / Gatunek: dziecięce / ISBN 978-83-10-13182-9 / Ilość stron: 32 / Format: 190x270mm

Rok wydania: 2012 (Świat) 2017 (Polska)

Książka #444: Królewna Śnieżka u krasnoludków, aut. Gabriela Mistral

Książka #444: Królewna Śnieżka u krasnoludków, aut. Gabriela Mistral

     Gabriela Mistral, chilijska poetka, która uwielbia klasyczne baśnie. W latach 20tych wydawała swoje własne wersje znanych historii w lokalnych dziennikach. Po niemalże 100 latach jej opowieści trafiły do szerszej publiki w przepięknie ilustrowanych książeczkach. „Królewna Śnieżka u krasnoludków” jest kolejną z nich, a do współpracy przy ich ilustracji zaangażowano Carlesa Ballesterosa.

     Młoda dziewczyna, w dodatku królewna, uciekając przed myśliwym trafia do małego domku głęboko w lesie. Zachwycona obfitością stołu próbuje smakołyków, a następnie zasypia na uroczych małych łóżeczkach. Kiedy siedmioro mieszkańców wraca do swojego domostwa odnajdują niezwykłego intruza.

     Do tej pory Gabriela Mistral nie stosowała takowego zabiegu, jak przy „Królewnie Śnieżce u krasnoludków”. Pierwszy raz skupia się na jednym wybranym aspekcie z opowiadanych historii. Co zaskakujące porzuca makabryczną oprawę całej historii, odrzuca postać Łowcy, Macochy, a także pościgu za dziewczyną, czy nawet symbol tej bajki, jakim jest zatrute jabłko. Nie ma tutaj księcia z bajki, który przybywa na ratunek na białym rumaku i pocałunkiem prawdziwej miłości ratuje ukochaną z opresji. Idealnie, że pozbywa się tego mało zrozumiałego wątku, który stawia wiele pytań i nie daje żadnych odpowiedzi. Poetka koncentruje się na jednym elemencie, na przybyciu Śnieżki do domku krasnoludków. Akcentuje pytania krasnoludków „-Kto siedział ma moim krzesełku? -Kto jadł z mojego talerza?”, aby jeszcze bardziej podkreślić to istotne w życiu Śnieżki wydarzenie- spotkanie z krasnoludkami, które jest kluczowe dla całej opowieści i przeszło już do kanonu, jako jedna z najbardziej ulubionych scen najmłodszych. Jednakże, czy na tej jednej scenie można zbudować historię? W zasadzie nie można i jest to jeden z mankamentów tej książki.

     Czyta się to w zasadzie tylko dla pięknego języka, cudownych opisów, których chilijska pisarka nam nie szczędzi. Wszystko jest jeszcze bardziej magiczne, wszystko jest jeszcze bardziej urokliwe i zachwycające. Nawet najzwyklejsze czynności zyskują na znaczeniu, gdy opisuje je Mistral: „i bicie jej serca słychać jak świerszcza skrytego w pudełku”. Nietypowe porównania („Siedem łóżeczek w niej stoi delikatnych jak bita śmietanka”, „Noc rozrasta się śpiesznie, jak czarna kałuża na niebie.”), zaskakujące epitety, nadawanie życia przedmiotom martwym („dom oniemiały”)- autorka postarała się także i tym razem. Jest czym nacieszyć ucho i swoje własne wrażenia estetyczne.

     Dużo doznań dostarczają również dość... intrygujące. Takich prac, jak te od Carlesa Ballesterosa, nie spotyka się co dzień. Brak im typowej dziecięcej delikatności, infantylności i gładkości. Dużo tutaj kantów, kontrastów, typowych choć nieoczywistych zestawień kolorystycznych. Strony pozbawione większych prac budzących radość żywymi kolorami, czy lekką nocną grozę przyciemnieniami, ozdobione zostają drobnymi elementami nawiązującymi do treści. Pośród nich znajdziemy leśne choinki, krasnoludkowe lampeczki, czy nawet krasnoludkowe piżamki. Ma to sporo uroku i charakteru. Jest idealnym ozdobnikiem dla opowieści, która przykuwa uwagę i pomaga bardziej poczuć klimat.

     Chilijska noblistka znowu zaskakuje. Tym razem cała książka „Królewna Śnieżka u krasnoludków” jest zaskoczeniem z uwagi na samą opowieść a nie jej formę. Zaskakujące, że autorka skupiła się tylko na jednym małym aspekcie całej historii, kluczowym, aczkolwiek nie jedynym. Nadała tym zupełnie inny charakter tej klasycznej baśni. Brak tutaj typowej dla niej dozy grozy. Wszystko jest tutaj delikatne, urocze i wspaniałe. Wspaniały język, niebanalne ilustracje- to jedne z wielu elementów, które czynią publikację idealną dla każdego czytelnika, niezależnie od wieku.

Ocena: 4/6

Recenzja dla wydawnictwa Nasza Księgarnia!

Tytuł oryginalny: Blanca Nieve en la Casa de los Enanos / Tłumaczenie: Krystyna Rodowska / Ilustracje: Carles Ballesteros / Wydawca: Nasza Księgarnia / Gatunek: dziecięce / ISBN 978-83-10-13183-6 / Ilość stron: 32 / Format: 190x270mm

Rok wydania: 2012 (Świat) 2017 (Polska)

Książka #431: Czerwony Kapturek, aut. Gabriela Mistral

Książka #431: Czerwony Kapturek, aut. Gabriela Mistral

     Klasyczną historię Czerwonego Kapturka utworzoną przed latami przez braci Grimm zna dziś chyba każdy. Jednakże to, co przed stu laty zrobiła z nią chilijska noblistka Gabriela Mistral z pewnością zaskoczy każdego. Dzięki polskiej poetce Krystynie Rodowskiej także i polscy czytelnicy mają możliwość zapoznania się z najlepszymi tekstami chilijskiej pisarki, a jednym z nich jest właśnie „Czerwony Kapturek”.

     Mała, blondwłosa dziewczynka w czerwonym płaszczyku wyrusza w samotną podróż przez mroczny las, aby dotrzeć do schorowanej babci, która czeka w swoim domu w wiosce nieopodal. Na dziewczynkę czyha wiele niebezpieczeństw, w tym także straszny Pan Wilk, który jest głodny jak nigdy dotąd.

     Opowieści tej nie trzeba nikomu przedstawiać. Każdy zna ją chociażby ze szkoły podstawowej, gdzie wspólnie z nauczycielem i kolegami z klasy czytało się klasyczne bajki. Te oczywiście unowocześnione i zawsze ze szczęśliwymi zakończeniami, bo przecież nie należy straszyć małych dzieci scenami niczym z najgorszych koszmarów. W przypadku „Czerwonego Kapturka” w wersji Gabrieli Mistral jest zupełnie odwrotnie. Nie uległa ona naciskom społeczeństwa i zainspirowana pierwotną wersją tej klasycznej opowieści, wprowadziła brutalność, ale przede wszystkim realizm. Ponadto zachowała jej wierszowany charakter, gdzie utrzymuje rym zwany aleksandrynem, czyli opierającego się na czternastu sylabach. Jednakże to co najbardziej intryguje to stosowanego porównania, bardzo kwieciste- „serduszko miękkie niczym miodu plaster”, i momentami dość makabryczne- „drobne ciało tak miękkie jak runo owieczki”. W oryginalnej wersji Mistral aż roi się od archaizmów. W polskim przekładzie tego nie ma, co z jednej strony jest zrozumiałe, ale z drugiej dość zaskakujące.

     Czy taka lektura ma szansę spodobać się najmłodszym? Z jednej strony dobrze, że zachowano jej pierwotny charakter- rymy i tragiczny finał, ale z drugiej nie wydaje się być to odpowiednie dla dziecka, które dopiero zapoznaje się ze światem i literaturą. Najbardziej zaskakujące jest tutaj to, że całą wierszowaną opowieść nie czuć żadnej większej grozy- oczywiście, o ile nie patrzy się na rysunki. I wtedy ni stąd ni zowąd pojawia się przerażająca scena końcowa, która okazuje się być faktycznie końcem. Nie ma reszty historii stworzonej przez Grimmów, to jest już koniec kropka. Można tutaj chwalić za odwagę, za prezentowanie świata takim jaki jest, bez zbędnego słodzenia. Pokazuje się tutaj wilka jako zwierzę groźne, na widok którego powinno się uciekać jak najdalej, a nie wdawać w zbędne pogaduszki (o ile faktycznie wilki mogłoby mówić). Uczy to pewnej przezorności, ale z drugiej strony szufladkuje postaci mroczne, co do końca nie jest też najlepszym pomysłem.

Źródło: Nasza Księgarnia

     Można rozprawiać również i nad pracami Palomy Valdivia. Są to ilustracje naprawdę niesamowite. Talentu odmówić nie można tej artystce. Kolory są wyraziste, a kreska równie przerażająca, jak cała opowieść. Idealnie więc komponuje się z rymami poetki, może nawet za bardzo! Nie jest to chyba najlepszy wybór dla najmłodszych czytelników, choć z pewnością rysunki zaintrygują każdego.

     „Czerwony Kapturek”, w wizji Gabrieli Mistral, jest zdecydowanie za bardzo kontrowersyjny. Z pewnością podzieli czytelników na tych chcących chronić swoje dzieci przed makabrą rysunkową i słowną w tej wersji historii, oraz tych zachwycających się nad stylistyką każdego użytego koloru oraz postaci i pragnących czegoś więcej dla swoich pociech, pragnących pokazać im prawdziwy świat i literaturę. Ta opowieść zdecydowanie jest niepowtarzalna, z pewnością dostarcza wielu emocji, a także zachwyca swoim wyglądem. Jednakże strach pomyśleć jakie maluchy będą mieć koszmary senne po takiej lekturze.

Ocena: 4/6

Recenzja dla wydawnictwa Nasza Księgarnia!

Tytuł oryginalny: Caperucita Roja / Tłumaczenie: Krystyna Rodowska / Ilustracje: Paloma Valdivia / Wydawca: Nasza Księgarnia / Gatunek: dziecięce / ISBN 978-83-10-13179-9 / Ilość stron: 32 / Format: 205x260mm

Rok wydania: 2012 (Świat) 2017 (Polska)